– «Η συμμετοχή μας στην Παράλληλη Βουλή είναι εθελοντισμός χωρίς αμοιβή, επειδή αρκετοί λανθασμένα νομίζουν πως πληρωνόμαστε. Ουσιαστικά αφιερώνουμε από τον χρόνο, τις γνώσεις και την εμπειρία μας»
– «Έθεσα από τις πρώτες συνεδρίες το θέμα των Μαρωνίτικων χωριών και της ανάγκης διατήρησης του πολιτισμού μας και ήμουν έντονη πως πρέπει να το δούμε και αυτό»
– «Προσπάθεια μας τώρα, ως Σύνδεσμος Εκτοπισθέντων Αγίας Μαρίνας «Η Επιστροφή», με τη στήριξη του Εκπροσώπου μας και του Υπουργείου Παιδείας, είναι να κάνουμε ένα λεύκωμα με το τι μπορέσαμε να διασώσουμε από το χωριό»
Η στήλη «Πρόσωπα» στο παρόν τεύχος της εφημερίδας «Ο Τύπος των Μαρωνιτών» φιλοξενεί την Αντιπρόσωπο της Μαρωνιτικής Κοινότητας στην Παράλληλη Βουλή για τον Πολιτισμό Ελένη Αντωνίου η οποία εξηγεί τις αρμοδιότητες της παράλληλης βουλής ενώ την ίδια ώρα ανοίγει την καρδιά της μιλώντας για το αγαπημένο της χωριό, την Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας. Η κ. Αντωνίου κάνει λόγο για το πως προέκυψε ο διορισμός της, ευχαριστώντας τον Εκπρόσωπο των Μαρωνιτών Γιαννάκη Μούσα για την επιλογή της σε αυτήν την πολύ τιμητική, όπως είπε, θέση. Αναφέρει ότι τα πολιτιστικά θέματα της Μαρωνιτικής Κοινότητας δεν προωθούνται όσο θα ήθελε μέσω της Παράλληλης Βουλής αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι έντονη όπως λέει σε αυτό το ζήτημα. Μιλώντας για την Αγία Μαρίνα, η Ελένη Αντωνίου τονίζει ότι θα επέστρεφε με την πρώτη ευκαιρία στην Αγία Μαρίνα για να κατοικήσει μόνιμα. Τέλος, ως μέλος της Εκκλησιαστικής Επιτροπής Αγίας Μαρίνας και του Συνδέσμου Εκτοπισθέντων Αγίας Μαρίνας «Η Επιστροφή», αναφέρεται στις συνεχείς προσπάθειες που καταβάλλουν αμφότεροι οι φορείς για επιστροφή στην Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας.
1. Μιλήστε μας αρχικά για την Παράλληλη Βουλή. Τι ακριβώς είναι;
Η Παράλληλη Βουλή ιδρύθηκε με απόφαση της ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων σε συνεδρία της τον Μάιο του 2019. Στην ουσία στοχεύει στην ανάπτυξη μιας διαδραστικής σχέσης με την κοινωνία και τους πολίτες, μέσω της οποίας ενισχύεται η πολιτότητα, η συμμετοχική δημοκρατία, ο πλουραλισμός και η διαφάνεια. Η Παράλληλη Βουλή, χωρίς να είναι νομοθετικό σώμα, λειτουργεί ως συγκοινωνούν δοχείο με τη Βουλή των Αντιπροσώπων, τροφοδοτώντας με τη δράση της το νομοθετικό και εν γένει κοινοβουλευτικό έργο που παράγεται και ενισχύοντας το θεμέλιο της λαϊκής βάσης της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Η Παράλληλη Βουλή συγκροτείται από διάφορες Βουλές που έχουν να κάνουν με διάφορους τομείς: το περιβάλλον, την έρευνα, τον πολιτισμό κ.α. Στο πλαίσιο της Παράλληλης Βουλής να πούμε ότι λειτουργεί και η Βουλή των Νέων Αντιπροσώπων και η Παιδοβουλή.
2. Εσείς συμμετέχετε στην Παράλληλη Βουλή για τον Πολιτισμό. Ποιες είναι οι αρμοδιότητές της, κυρία Αντωνίου;
Η Παράλληλη Βουλή για τον Πολιτισμό ως στόχο έχει την προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και την προώθηση έργων σύγχρονου πολιτισμού μέσα από την ανάπτυξη και εδραίωση της πολιτισμικής δημοκρατίας, για έναν πολιτισμό ανοικτό για όλους, συμμετοχικό και προσβάσιμο χωρίς αποκλεισμούς, ανισότητες και διακρίσεις. Συνεδριάζουμε κάθε δύο Τρίτες σε διάφορους χώρους, είτε στο Δημαρχείο Έγκωμης είτε στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας κοκ. Εντάξει, εν μέσω κορωνοϊού δεν είχαμε επικοινωνία στην αρχή ενώ μετά αρχίσαμε τις τηλεδιασκέψεις.
Η θητεία μας είναι διετής. Κατά την πρώτη συνεδρία, όλοι οι Αντιπρόσωποι που συμμετέχουμε στην Παράλληλη Βουλή για τον Πολιτισμό επιλέξαμε τις υποεπιτροπές στις οποίες θα ανήκουμε. Μερικά από τα θέματα που συζητούνται στη Βουλή για τον Πολιτισμό είναι προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς για την ψηφιοποίηση της, η ανάδειξη του αρχαίου πολιτισμού της Κύπρου, η στήριξη Κυπρίων αθλητών, η ανάδειξη έργων Κυπρίων λογοτεχνών, συγγραφέων, εικαστικών καλλιτεχνών, η ανάγκη δημιουργίας κουλτούρας πολιτισμού στους νέους κ.λπ.
3. Πως προέκυψε ο διορισμός σας;
Να σας πω την αλήθεια δεν κατάλαβα γιατί με επέλεξε ο Εκπρόσωπος (γέλια), αλλά τον ευχαριστώ πολύ. Εξ’ όσων γνωρίζω η Μαρωνιτική Κοινότητα κλήθηκε να διορίσει ένα άτομο ως Αντιπρόσωπο της στη συγκεκριμένη Παράλληλη Βουλή και ο Γιαννάκης Μούσας μου απηύθυνε την πρόσκληση για να αναλάβω αυτήν την πολύ τιμητική για μένα θέση. Η συμμετοχή στην Παράλληλη Βουλή είναι εθελοντισμός χωρίς αμοιβή, αρκετοί νομίζουν πως πληρωνόμαστε. Ουσιαστικά αφιερώνουμε από τον χρόνο, τις γνώσεις και την εμπειρία μας. Προσπαθούμε να βοηθήσουμε στα θέματα που ξέρει ο καθένας από εμάς. Για τον πολιτισμό οι πιο πολλοί από αυτούς που συμμετέχουν είναι αρχαιολόγοι ή πολιτικοί μηχανικοί. Πρόεδρος της Παράλληλης Βουλής για τον Πολιτισμό είναι ο πρώην Βουλευτής Κερύνειας Σοφοκλής Φυττής.
4. Προωθείται η κοινότητα μέσω της Παράλληλης Βουλής;
Όχι τόσο δυστυχώς. Στις αρχές εγώ ήμουν λίγο έντονη εξηγώντας πως έχουμε τα χωριά μας και πρέπει να διατηρηθεί ο πολιτισμός μας. Έθεσα το θέμα στις συνεδρίες. Υπάρχουν και άλλοι που είναι πρόσφυγες και θέλουν αυτό το πράγμα. Είπαν πως είναι δουλειά του κράτους να χειρίζεται αυτά τα θέματα και πως δεν είναι αποκλειστικά θέματα πολιτισμού. Βασικά, δεν έχουμε καμία δικαιοδοσία να περάσουμε νόμους κλπ. Εμείς κάνουμε κάποιες εισηγήσεις στη Βουλή οι οποίες προέρχονται από απόψεις των πολιτών. Καθόρισαν κάποια θέματα στις συνεδρίες που μας αφορούσαν. Στις συνεδρίες μας καλούμε και ειδικούς για συγκεκριμένα θέματα που συζητούμε. Αυτοί βοηθούν αρκετά με τις γνώσεις τους. Για παράδειγμα σε μια συνεδρία που είχαμε να δούμε κάποια νομικά θέματα, συμμετείχε ο Αχιλλέας Δημητριάδης.
5. Ξέρουμε πως θα κάνετε κάποιες εισηγήσεις στη Βουλή μέσα στον Ιούλη. Τι ακριβώς ισχύει με αυτό;
Πριν μερικές μέρες μελετήθηκαν στις επιτροπές της Παράλληλης Βουλής τρία βασικά θέματα που θα κληθούμε να παρουσιάσουμε στην ολομέλεια της Παράλληλης Βουλής. Αυτά αφορούν τη δημιουργία Υφυπουργείου Πολιτισμού, ζητήματα που αφορούν στη χειροτεχνία και την αριστοτεχνία, καθώς επίσης και το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων. Εντός Ιουλίου, σε ημερομηνία που θα ορίσει η Βουλή των Αντιπροσώπων, θα παρουσιαστούν στην ολομέλεια αυτά τα θέματα και θα δούμε κατά πόσον εγκρίνονται.
6. Θα θέλαμε να μας μιλήσετε λίγο για την Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας. Τι θύμησες έχετε; Θα επιστρέφατε αν σας δινόταν η ευκαιρία;
Βεβαίως θα επέστρεφα. Είναι η μεγαλύτερη μου επιθυμία, όσο ζω και όσο ζει η δική μου η γενιά, να μπορέσουμε να πάμε. Γιατί βλέπω ότι μετά από εμάς, τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας είναι πολύ ξένα προς το χωριό. Παρά το γεγονός ότι δεν έχουμε συχνά τη δυνατότητα πρόσβασης στην Αγία Μαρίνα, εγώ προσωπικά κάθε φορά που επιτρέπεται να την επισκεφτούμε είμαι εκεί. Με πολλή συγκίνηση βλέπω τα χαλάσματα, τους τόπους μας, τα σπίτια μας. Εγώ έζησα στην Αγία Μαρίνα μόνο τις διακοπές μου. Λόγω του πατέρα μου που ήταν αστυνομικός ζούσαμε κυρίως σε άλλους χώρους, όπως Μόρφου, Ξερό, Λεύκα κτλ. Οι γονείς μου διατηρούσαν μεγάλη περιουσία στο χωριό. Και δεν σας το κρύβω ότι αν μας δινόταν η ευκαιρία να επιστρέψουμε δεν θα δίσταζα να κτίσω το δικό μου σπίτι εκεί.
7. Πέραν της ιδιότητας σας στην Παράλληλη Βουλή, συμμετέχετε ενεργά στον Σύνδεσμο Εκτοπισθέντων Αγίας Μαρίνας «Η Επιστροφή», ενώ είστε και μέλος της Εκκλησιαστικής Επιτροπής Αγίας Μαρίνας. Πως προωθείτε η ιδέα της επιστροφής μέσω αυτών των σωμάτων;
Ως Εκκλησιαστική Επιτροπή έχουμε κάνει πολλές ενέργειες προς αυτόν τον σκοπό αλλά τις πλείστες φορές δεν οδηγούν πουθενά. Έχουμε πολλές ελλείψεις στο χωριό μας όσον αφορά τις υποδομές. Δεν έχουμε ένα αποχωρητήριο που είναι πολύ βασικό, ένα καφενείο να κάτσουν οι άνθρωποι που πάνε στην εκκλησία εκεί στα προσκυνήματα και τις γιορτές. Έγινε μόνο μια μεγάλη προσπάθεια με την παλιά εκκλησία της Αγίας Μαρίνας η οποία αναστηλώθηκε πριν κάποια χρόνια. Υπάρχουν μεγάλες ανάγκες. Το χωριό είναι καταστραμμένο. Κατά καιρούς μας υπόσχονται αλλά δεν βλέπουμε τίποτα. Έγινε και το κοιμητήριο, βέβαια, με καταλυτική παρέμβαση του Εκπροσώπου μας και με τη στήριξη της Επιτροπής Διαχείρισης Κοιμητηρίων Μαρωνιτών. Αυτό είναι σημαντικό επειδή στέλνει μηνύματα. Φτιάχτηκε και ο δρόμος γύρω από το χωριό που ήταν χωματόδρομος. Στο χωριό έγινε και ένα μεγάλο τζαμί που δεν το είχαμε προηγουμένως. Εντάξει, είναι γεγονός ότι το χωριό μας ήταν μικτό και δεν είχαμε με βάση τα λεγόμενα την οποιαδήποτε διαφορά με τους Τουρκοκύπριους που κατοικούσαν στο χωριό.
Ναι, ανήκω και στον Σύνδεσμο Εκτοπισθέντων Αγίας Μαρίνας «Η Επιστροφή». Εδώ και πολλά χρόνια. Έχουμε κάνει εκθέσεις, Θείες Λειτουργίες και άλλα. Προσπάθεια μας τώρα είναι να κάνουμε ένα λεύκωμα με το τι μπορέσαμε να διασώσουμε από το χωριό. Δεν έχουμε και πολλά, οι άνθρωποι έφυγαν τρέχοντας χωρίς να έχουν κάτι στα χέρια τους. Το μόνο που έχουμε είναι λίγες φωτογραφίες που μαζεύτηκαν από ανθρώπους που δεν κατοικούσαν στην Αγία Μαρίνα και από απόδημους. Αυτή είναι στην ουσία η κληρονομιά μας. Προσπαθούμε από τους μεγαλύτερους μας να μάθουμε τις σωστές πληροφορίες για το χωριό. Οι νεότεροι δεν γνωρίζουν τίποτα. Εκδίδουμε επίσης ένα ημερολόγιο κάθε χρόνο με φωτογραφίες από το χωριό, αλλά οι νέοι μας διαμαρτύρονται ότι δεν γνωρίζουν τι απεικονίζει η καθεμιά. Επομένως είπαμε στο λεύκωμα να γράφουμε ποιες ήταν οι οικογένειες του χωριού, πως ήταν η Αγία Μαρίνα, τι είχε, πληροφορίες για το σχολείο, τα καφενεία, τους λάκκους που ήταν χαρακτηριστικό του χωριού, οι Μουχτάρηδες, οι βοσκοί κτλ. Αρχίσαμε τώρα τη συγγραφή του βιβλίου πάνω στο οποίο δουλεύει μια ομάδα από τους παλαιότερους της επιτροπής μας. Οι νεότεροι θα μας φέρουν πληροφορίες από τους γονείς τους. Πιστεύουμε ότι με την υιοθέτηση της δραστηριότητας από τον Εκπρόσωπο μας στη Βουλή και την επιχορήγηση του από το Υπουργείο Παιδείας, ότι θα τα καταφέρουμε να εκδώσουμε ένα αξιόλογο εγχειρίδιο που θα μείνει.
Θέλω να πω ότι η οικογένειά μου είναι από τις πιο μεγάλες της Αγίας Μαρίνας. Οι γονείς μου είναι και οι δύο από την Αγία Μαρίνα. Όλα τα μέλη της οικογένειας μου είναι πρόσφυγες, διασκορπισμένοι σε όλα τα μέρη της Κύπρου αλλά και στην Αγγλία. Αυτό είναι πολύ λυπητερό. Χαίρομαι για τον Κορμακίτη που οι κάτοικοι του πάνε στο χωριό και κρατήθηκαν μέχρι σήμερα. Εμείς δεν τα καταφέραμε. Η γεωγραφική θέση του χωριού μας μάλλον ήταν ένας από τους λόγους. Πήραν και το Μοναστήρι. Αν πας στην Αγία Μαρίνα, από τη θέα που βλέπεις μέχρι τη Λευκωσία από τη μια και μέχρι τη Μόρφου από την άλλη, καταλαβαίνεις ότι κάποιος μπορεί εκεί να ελέγχει όλη την περιοχή. Ο αέρας και το κλίμα της Αγίας Μαρίνας δεν συγκρίνονται με τίποτε.
