Του Ερνέστου Μούσα
– Αντώνης: «Η επιστροφή δεν ήταν μια στιγμιαία απόφαση αλλά ένα μόνιμο όνειρο και μια διαχρονική ανεκπλήρωτη επιθυμία, από την πρώτη μέρα που εγκαταλείψαμε το χωριό το 1974»
– Μαίρη: «Με την έμπρακτη βοήθεια και συμπαράσταση του Εκπροσώπου μας Γιαννάκη Μούσα, καταφέραμε να ιδρύσουμε και να εξοπλίσουμε το ιατρικό κέντρο με τα βασικότερα και επίσης να το ενισχύσουμε συγκροτώντας μια ομάδα εθελοντών που θα μπορούν να ανταποκρίνονται στις άμεσες κλήσεις για βοήθεια»
Οι συνθήκες που ζούμε τους τελευταίους μήνες είναι για όλους πρωτόγνωρες και ομολογουμένως μας έπιασαν εξ απρόοπτου. Όπως ακριβώς έπιασαν και τον Αντώνη με την Μαίρη οι οποίοι κατάγονται και πλέον διαμένουν μόνιμα στον κατεχόμενο Κορμακίτη. Το εν λόγω ζεύγος πήρε την απόφαση για επανεγκατάσταση μερικούς μήνες πριν και με αφορμή την αφυπηρέτηση της Μαίρης από το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και την αποστολή της από την κυβέρνηση ως εθελόντρια νοσηλεύτρια στον Κορμακίτη και την Καρπάσια, η επιθυμία τους έγινε πράξη. Πρόκειται για τα μοναδικά μαρωνίτικα χωριά που ακόμα κατοικούνται τόσο από εγκλωβισμένους όσο και από επανεγκατασταθέντες Μαρωνίτες. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως αυτό ήταν μονάχα η αφορμή, αφού η επιστροφή τους πίσω στον τόπο που τους μεγάλωσε και που τόσο τον λατρεύουν ήταν απλώς θέμα χρόνου. Αποτελούσε γι’ αυτούς ένα μόνιμο όνειρο και μια ανεκπλήρωτη επιθυμία από την πρώτη μέρα που εγκατέλειψαν το χωρίο τους το 1974, όπως μας εξομολογήθηκε χαρακτηριστικά ο Αντώνης. Τα πράγματα όμως δεν κύλισαν όπως ακριβώς περίμεναν, αφού τα τελευταία γεγονότα με τον Κορωνοϊό και το κλείσιμο των οδοφραγμάτων τους υποχρέωσαν να ζουν πλέον σε συνθήκες πλήρους εγκλωβισμού. Τους φιλοξενούμε σήμερα σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη για τα νέα δεδομένα της ζωής τους.
Καταρχάς, πότε και γιατί αποφασίσατε να επανεγκατασταθείτε στον αγαπημένο σας Κορμακίτη;
Αντώνης: Η επανεγκατάσταση, η καλύτερα, επιστροφή, στον Κορμακίτη, αγαπητέ Ερνέστο, δεν ήταν μια στιγμιαία απόφαση αλλά ένα μόνιμο όνειρο και μια διαχρονική ανεκπλήρωτη επιθυμία, από την πρώτη μέρα που εγκαταλείψαμε το χωριό το 1974, όντας ανήλικα παιδιά. Με την πρώτη ευκαιρία και αφού ανακοινώθηκε η πρόθεση της κυβέρνησης να ενθαρρύνει την επανεγκατάσταση και εξετάζοντας την προσωπική, οικογενειακή και επαγγελματική μας κατάσταση, κρίναμε ότι τώρα είναι η κατάλληλη ώρα. Ήταν μια πολύ καλά μελετημένη και συνετή απόφαση που τη στηρίξαμε, πέραν από τη συναισθηματική λογική, πρωτίστως στο γεγονός της αφυπηρέτησης της Μαίρης από την δημόσια υπηρεσία και την ανάληψη εθελοντικών νοσηλευτικών καθηκόντων στα χωριά μας, την σχετικά εύκολη διέλευση από τα οδοφράγματα για την καθημερινή μου επαγγελματική υποχρέωση, αλλά και στη συγκατάθεση των τριών ενήλικων πλέον αγοριών μας. Η προετοιμασία και η οργάνωση άρχισε από τις αρχές του έτους 2019, όταν η Μαίρη σε στενή συνεργασία με τον εκπρόσωπο των Μαρωνιτών στη Βουλή, το γραφείο του Επιτρόπου Ανθρωπιστικών θεμάτων και τα κοινοτικά συμβούλια, ανέλαβε την ίδρυση, οργάνωση και λειτουργία του ιατρικού κέντρου ‘’Άγιος Ιωάννης’’ στον Κορμακίτη που προσφέρει ιατρικές και νοσηλευτικές υπηρεσίες εκτάκτων περιστατικών στους κατοίκους και επισκέπτες του χωριού, αλλά και της γύρω περιοχής. Επίσης σημαντικό ρόλο στην απόφαση μας συνέτειναν και τα γεγονότα όπως, η αναβάθμιση βασικών υποδομών στο χωριό, όπως της απρόσκοπτης παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και νερού, της ενισχυμένης διαδικτυακής σύνδεσης, βασικών προμηθειών νοικοκυριού, συγκοινωνίας, επικοινωνιών και άλλων μεγάλων έργων που έπονται όπως, αθλητικές εγκαταστάσεις, εκπαιδευτικά ιδρύματα, κέντρα φιλοξενίας, πολιτιστικές οργανώσεις, και άλλα που θα προσθέσουν ζωή και ενασχόληση.
Ποιες ήταν οι συνθήκες που επικρατούσαν πριν τα γεγονότα με την πανδημία; Πώς ήταν η καθημερινότητα σας τότε;
Αντώνης: Θεωρούμε έως σημαδιακή ημερομηνία επιστροφής μας την 2η Ιανουαρίου 2020, και από εκείνη συγκεκριμένα την ημέρα, άρχισε η ζωή μας να κυλά και να διαμορφώνεται στο χωριό , με την Μαίρη να αναλαμβάνει αμέσως τα νοσηλευτικά της καθήκοντα με καθημερινές κατ’ οίκων επισκέψεις στους πάσχοντες συγχωριανούς μας και εγώ να μεταβαίνω σχεδόν καθημερινά στους χώρους εργασίας μου στη Λευκωσία δια μέσου του οδοφράγματος Αγίου Δομετίου. Ομολογώ ότι δεν αντιμετώπισα καμία δυσκολία ή ταλαιπωρία, ούτε αισθάνθηκα διαφορετική αντιμετώπιση από τους συνάδελφους, συνεργάτες και γενικά συνανθρώπους μου, όταν τους ανακοίνωνα την απόφαση μας. Αντίθετα, εισέπραττα πολλούς επαίνους και εγκώμια, κυρίως για το έργο που επιτελεί η Μαίρη και για την απόφαση μας να μην εγκαταλείψουμε πατρίδες, αξίες και ιδανικά, μέχρι την πολυπόθητη ημέρα της επιστροφής όλων των συμπατριωτών μας προσφύγων στα σπίτια τους και την επανένωση της πατρίδας μας. Πέραν τούτων, η καθημερινότητα μας στο χωρίο άρχισε σταδιακά να προσαρμόζεται με την ευρύτερη ζωή του χωριού και να προσαρτόμαστε στους υπόλοιπους κατοίκους του, προσθέτοντας ελπίδα, κουράγιο και υπομονή. Απολαμβάνουμε την κάθε στιγμή μαζί τους, στην εκκλησία, στο καφενείο, στην εξοχή, στις γειτονιές και στα σοκάκια του χωριού. Αλλά κυρίως απολαμβάνουμε τις ατέλειωτες ιστορίες, κουβέντες και θύμησες αναπολώντας στο παρελθόν και ατενίζοντας το μέλλον. Η μητέρα μου Ελένη αλλά και στενοί μας συγγενείς, διαμένουν στο χωριό και έτσι δεν μας λείπει ούτε η οικογενειακή θαλπωρή. Τα Σαββατοκύριακα, το χωριό γεμίζει από επισκέπτες και αναβιώνουμε, όσο είναι δυνατό, τους παλιούς καλούς καιρούς.
Μαίρη, πόσο σημαντική είναι η παρουσία μιας νοσηλεύτριας εκεί; Ποια τα καθήκοντα της και πως οι σημερινές συνθήκες τα επηρεάζουν; Τι γίνεται με την Καρπάσια;
Έχω εντοπίσει την ανάγκη νοσηλευτικών υπηρεσιών και βασικών πρώτων βοηθειών από πολύ καιρό τώρα και τα τελευταία χρόνια πρόσφερα εθελοντικά τις υπηρεσίες μου, όποτε και εφόσον μπορούσα, με τις μόνιμες επισκέψεις μου στο χωριό, κυρίως τα Σαββατοκύριακα. Η στενότερη επαφή με τους συγχωριανούς μου αλλά και η εμπειρία μου μαζί τους όλα αυτά τα χρόνια, απέδειξε ότι χρειάζεται πλέον μια μόνιμη νοσηλεύτρια αφού οι πλείστοι βρίσκονται σε προχωρημένη ηλικία με επακόλουθα θέματα υγείας. Ταυτόχρονα, ελάμβανα ανησυχητικά μηνύματα και από το δεύτερο χωριό μας, την Καρπάσια με πολύ μικρό αριθμό εγκλωβισμένων και επανεγκατασταθέντων μεν, αλλά με παρόμοιες ανάγκες δε. Η ίδρυση και οργάνωση ενός ιατρικού κέντρου ήταν ένα όραμα μου και μια μόνιμη προσευχή μου, που ευτυχώς εισακούστηκε. Με την έμπρακτη βοήθεια και συμπαράσταση του Εκπροσώπου της κοινότητας στη Βουλή, κύριου Γιαννάκη Μούσα, καταφέραμε να το ιδρύσουμε και να το εξοπλίσουμε με τα βασικότερα και επίσης να το ενισχύσω συγκροτώντας μια ομάδα εθελοντών που θα μπορούν να ανταποκρίνονται στις άμεσες κλίσεις για βοήθεια. Το κέντρο αποδείχθηκε πολλές φορές σωτήριο και αναγκαίο και εξυπηρετούσε την κοινότητα καθ’ όλο αυτό το διάστημα. Η πρόσφατη όμως απόφαση επανεγκατάστασης νέων οικογενειών με παιδιά, μετέτρεψε πλέον την ανάγκη μόνιμης παρουσίας νοσηλεύτριας, σε επιτακτική, που μας ώθησε με τον σύζυγο μου να επιταχύνουμε τους σχεδιασμούς μας για επιστροφή στον Κορμακίτη αφού διευθετήσουμε όλες τις επαγγελματικές και οικογενειακές μας υποχρεώσεις. Αφού λοιπόν ολοκλήρωσα τις διαδικασίες πρόωρης αφυπηρέτησης μου από τις 2 Ιανουαρίου και με την επιστροφή μας στο χωριό, ανέλαβα εθελοντικά και σε πλήρη συνεννόηση και συντονισμό με τα γραφεία του Εκπροσώπου και των Ανθρωπιστικών θεμάτων, την νοσηλεία και παροχή πρώτων βοηθειών στον Κορμακίτη και Καρπάσια. Παράλληλα ανέλαβα και τον συντονισμό της παροχής των φαρμάκων στους κατοίκους όπως αυτά προμηθεύονται από τις ιατρικές υπηρεσίες του κράτους σε όλους τους εγκλωβισμένους και δικαιούχους. Η αγάπη και η εμπιστοσύνη που μου εκπέμπουν οι συγχωριανοί μου, είναι αυτά που μου δίνουν σήμερα δύναμη και κουράγιο να ξεπεράσουμε μαζί την κρίση από την επάρατη νόσο του Κορωνοϊού που διανύουμε. Έγκλειστοι πλέον στα χωριά μας καταβάλλω όλες μου τις δυνάμεις να παραμένω δίπλα τους, προσφέροντάς τους ότι μου είναι δυνατό, και προσπαθώντας να αντικαταστήσω την απουσία των παιδιών τους και του στενού τους οικογενειακού κύκλου. Είμαι σε συνεχή επικοινωνία με τις οικογένειες τους στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου και συμβουλεύομαι τους προσωπικούς τους ιατρούς μέσω του διαδικτύου για τις τρέχουσες τους ανάγκες.
Πως αντιδράσατε στο άκουσμα του κλεισίματος των οδοφραγμάτων; Κάνατε δεύτερες σκέψεις για την απόφαση που πήρατε για την επανεγκατάσταση;
Μαίρη: Ήμασταν στο χωριό, και η πρώτη μου αντίδραση οδήγησε το μυαλό μου και τις σκέψεις μου στα παιδιά μας που βρίσκονταν στη Λευκωσία. Εφησυχαστήκαμε όταν επικοινωνήσαμε άμεσα μαζί τους και διαπιστώσαμε ότι παράμειναν σπίτι ακολουθώντας τις οδηγίες και τα περιοριστικά μέτρα. Στη συνέχεια όμως και αφού ανακοινώθηκε επίσημα το κλείσιμο των οδοφραγμάτων με άγνωστο την ημερομηνία επαναλειτουργία τους, αλληλοκοιταχτήκαμε με τον Αντώνη έως σαν να έπρεπε να πάρουμε μια απόφαση ζωής.
Αντώνης: Είτε θα έπρεπε να μεταβούμε στις ελεύθερες περιοχές και να εγκαταλείψουμε το χωριό και επομένως την όλη μας προσπάθεια για επανεγκατάσταση και προσφορά για αναβίωση του χωριού μας, είτε να παραμείνουμε έγκλειστοι στο χωριό μη γνωρίζοντας τι ήθελε προκύψει αλλά θα είμασταν δίπλα στους κατοίκους του προσφέροντας τους παντός είδους βοήθεια αφού μελλότανε να προκύψουν ανάγκες λόγο των περιοριστικών μέτρων που άρχισαν κιόλας να εφαρμόζονται και στα κατεχόμενα εδάφη.
Μαίρη: Με ανησυχούσε πολύ το μέλλον της δουλειάς του Αντώνη που διευθύνει μια μεγάλη πολυεθνική εταιρεία με ευθύνη και άλλων χωρών. Ήταν όμως πιο αποφασιστικός και απόλυτος που βοήθησε πολύ να πάρουμε την απόφαση να παραμείνουμε στο χωριό. Μου επιβεβαίωνε ότι θα τα καταφέρει να διεκπεραιώνει τα καθήκοντα του από το χωριό μέσω της διαδικτυακής σύνδεσης και έτσι μου έδωσε κουράγιο και θάρρος να πιστεύω ότι πήραμε τη σωστή απόφαση.
Αντώνης: Σε καμία στιγμή δεν δίστασα. Καθόλου δεν πέρασε απ’ το μυαλό μου να εγκαταλείψουμε αφού η επιστροφή ήταν το όνειρο της ζωής μας και ενόσω βλέπαμε πλέον τα παιδιά μας να αποκαθίστανται επαγγελματικά και να παίρνουν τον δρόμο της ζωής τους. Εξάλλου ένοιωθα τη Μαίρη να ζει αυτό που πάντα ονειρευότανε. Να φτιάξει μια ιατρική μονάδα στήριξης των κατοίκων του Κορμακίτη και της Καρπάσιας αναμένοντας την επιστροφή και των κατοίκων του Ασωμάτου και Αγίας Μαρίνας. Κάτι που με τίποτα δε θα ήθελα να έβλεπα πως έσβηνε, για οποιοδήποτε λόγο, αιτία η αφορμή.
Εσείς εγκλωβισμένοι εκεί και τα τρία παιδιά σας εγκλωβισμένοι εδώ. Πώς το βιώνετε αυτό;
Αντώνης: Είμαστε σε πλήρη συνεννόηση και με απόλυτη συναίνεση με τα παιδιά μας για αυτή μας την απόφαση. Κατανοούν πλήρως τον συνειρμό των σκέψεων μας που μας οδήγησε εδώ αφού το μοιραζόμασταν μαζί τους από καιρό και το είχαν δεδομένο ότι δεν θα πράτταμε αλλιώς. Δεν εκπλαγήκαν με την απόφαση μας. Ευτυχώς η αναβαθμισμένη διαδικτυακή υποδομή μας επιτρέπει να έχουμε τακτική επικοινωνία και προσπαθούμε να διατηρήσουμε το οικογενειακό πνεύμα έστω ….εξ αποστάσεως .
Αντώνη, όπως προαναφέρθηκε, εργάζεσαι ως διευθυντής σε μεγάλη εταιρία που εδρεύει στις ελεύθερες περιοχές. Πώς είναι η ζωή ενός «εγκλωβισμένου διευθυντή»;
Το γνώριζα εξ’ αρχής και πριν ακόμη προκύψει το πρόβλημα του Κορωνοϊού, ότι η απόφαση μας να επιστρέψουμε στο χωριό χρειάζεται να συνοδεύεται με την αναγκαία υποδομή κυρίως επικοινωνίας και διαδικτύου για να εξυπηρετεί τα επαγγελματικά μου καθήκοντα. Τα είχα εξασφαλίσει προηγουμένως και αυτό με βρήκε έτοιμο να ανταποκριθώ ελέω των περιοριστικών μέτρων και εγκλεισμού. Βοήθησε επίσης το γεγονός ότι τέτοιοι πολυεθνικοί οργανισμοί, όπως και ο δικός μας, είμασταν ήδη εξοικειωμένοι με το μοντέλο εργασίας από το σπίτι, έχοντας στην διάθεση μας και όλο τον αναγκαίο εξοπλισμό. Και δια του λόγου το αληθές, εδώ μπορώ να σας αποκαλύψω ότι η εταιρεία μου έχει εμπλακεί και συμμετείχε στο πρόσφατο μεγάλο έργο μηχανοργάνωσης του Υπουργείου Εργασίας για την διεκπεραίωση εκατοντάδων χιλιάδων αιτήσεων για ειδικά οικονομικά βοηθήματα σε άτομα και οργανισμούς που επηρεάστηκαν από την κρίση του Κορωνοϊού. Όλο αυτό το πρωτόγνωρο για όλους μας εγχείρημα που έπρεπε να ολοκληρωθεί μέσα σε μερικές μέρες κατάφερα να το διευθύνω και να το χειριστώ ευρισκόμενος έγκλειστος στο σπίτι μου στον Κορμακίτη.
Κλείνοντας αυτή την υπέροχη και πρωτόγνωρη κουβέντα μας, αφού οι συνθήκες μας υποχρέωσαν να την πραγματοποιήσουμε μέσω βιντεοκλήσης, θα ήθελα από εσάς ένα καταληκτικό μήνυμα που επιθυμείτε να περάσετε στον κόσμο από εκεί που βρίσκεστε για τις δύσκολες στιγμές που περνούμε όλοι μας το τελευταίο διάστημα.
Μαίρη: Να παραμείνουμε πιστοί στις αξίες και ιδανικά που μας δίδαξε η πίστη μας στον Αναστημένο Χριστό. Έχετε εμπιστοσύνη στους λειτουργούς υγείας και πειθαρχήστε στα μέτρα που μας επιβάλλουν. Τα χωριά μας, τα υπέροχα σπίτια μας, οι εκκλησίες και τα τοπία μας, παραμένουν ακλόνητα και μας περιμένουν.
Αντώνης: Ας δράξουμε της ευκαιρίας να εμβαθύνουμε στους εαυτούς μας και να κατανοήσουμε τις δυνάμεις αλλά και αδυναμίες μας και πάνω σε αυτά τα ευρήματα ας κτίσουμε μια νέα αρχή βασισμένη στην αγάπη, στην συνεργασία, στην αλληλεγγύη και στη συγχώρεση. Σαν αποτέλεσμα, η πρόοδος, η προκοπή και η ανάπτυξη θα προκύψουν από μόνα τους.
*Η συνέντευξη δημοσιέυθηκε τον Ιούνιο στην εφημερίδα “Ο Τύπος των Μαρωνιτών”, τεύχος 137.
