Μάριος Μιχαήλ
«Εάν μου δινόταν η ευκαιρία, θα ήμουν ο πρώτος που θα έπαιρνε το αεροπλάνο και θα ερχόταν να ζήσει στον Ασώματο»
– «Θυμάμαι κάθε στιγμή της παιδικής μου ηλικίας που ήταν συνδεδεμένη με το χωριό, την εκκλησία, το σχολείο, τους χωριανούς. Τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τα πρώτα χρόνια της ζωής μου στον Ασώματο»
– «Θέλω να βάλω στην υπηρεσία της κοινότητας τις γνώσεις μου, τις εμπειρίες μου και τις σπουδές μου, για να βοηθήσω όσο περισσότερο μπορώ»
– «Αν και έζησα σε τόπους αφάνταστα όμορφους, κανένας δεν συγκρίνεται με την ομορφιά των τόπων μας. Είναι κάτι το ιερό για μένα που μου δίνει την αίσθηση του πού ανήκω»
Ο Κύπριος Μαρωνίτης απόδημος στο Τορίνο της Ιταλίας Μάριος Μιχαήλ, φιλοξενήθηκε στο τελευταίο τεύχος της εφημερίδας “Ο Τύπος των Μαρωνιτών” και μοιράστηκε με τους αναγνώστες του «Τ» τις αναμνήσεις του από τον Ασώματο και το τι ακολούθησε μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974. Εξηγεί πως κατέληξε να ζει μόνιμα στο Τορίνο της Ιταλίας μετά τις σπουδές του εκεί και αναφέρεται στις πολλές επαγγελματικές και εθελοντικές του ασχολίες. Εξηγεί επίσης πως ο ίδιος επιλέγει να παραμένει «κοντά» στην κοινότητα και τα Μαρωνίτικα χωριά παρά την απόσταση. Μεταξύ άλλων, συγχαίρει τον Εκπρόσωπο και τον Αρχιεπίσκοπο των Μαρωνιτών για τις προσπάθειες τους για επιστροφή στα Μαρωνίτικα χωριά ενώ στέλνει τα δικά του μηνύματα πίστης και αισιοδοξίας προς τα μέλη της κοινότητας.
- Μιλήστε μας εν συντομία για τα παιδικά σας χρόνια και τις θύμησες που έχετε από τον Ασώματο.
Έζησα τα πρώτα δεκατρία χρόνια της ζωής μου στον Ασώματο. Τα καλύτερα, τα πιο ωραία, στην κάτω γειτονιά του χωριού όπου ήταν το σπίτι του πατέρα μου. Εκεί που ο κατοχικός στρατός έστησε το στρατόπεδο. Θυμάμαι κάθε στιγμή της παιδικής μου ηλικίας, που ήταν συνδεδεμένη με το χωριό, την εκκλησία, το σχολείο αλλά προπαντός με τους χωριανούς. Θυμάμαι τη ζωή στην ύπαιθρο, στους κάμπους, στη σπορά των δημητριακών, στο θέρος και στο αλώνισμα, θυμάμαι τα πρόβατα, το «γάλεμα» και τη βόσκησή τους. Θυμάμαι τα ατελείωτα παιχνίδια με τους τότε συνομήλικους μου στα αλώνια, στο γήπεδο, μέσα στους δρόμους του χωριού. Τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τα πρώτα χρόνια της ζωής μου στον Ασώματο.
- Κατά τα τραγικά γεγονότα του 1974, βρισκόσασταν στον Ασώματο;
Εκείνο το καταραμένο πρωί ξυπνήσαμε με τις βροντές των τουρκικών φάντομ πάνω από το σπίτι μας, που χτυπούσαν τον Κοντεμένο και γέμιζαν τα χωράφια με τους κάλυκες των βλημάτων και τους οποίους, παιδιά τότε εμείς, μαζεύαμε. Ήταν η πρώτη εισβολή και ακούγαμε τους πυροβολισμούς των μαχών πάνω στον Πενταδάκτυλο. Στη δεύτερη εισβολή είδαμε πολλούς Τούρκους αλεξιπτωτιστές να κατεβαίνουν από τον ουρανό, από τον βορρά. Ήταν δεκαπενταύγουστος όταν με το σούρουπο μπήκαμε όλοι οι χωριανοί στο λεωφορείο, εκτός από εκατό χωριανούς, άνδρες και γυναίκες, που έμειναν μέσα στο χωριό. Οι μετέπειτα εγκλωβισμένοι μάρτυρες του Ασωμάτου. Αιωνία τους η μνήμη.
- Που σας βρήκε η επόμενη μέρα της εισβολής και πως καταλήξατε αργότερα στην Ιταλία;
Η επόμενη μέρα μας βρήκε με το χάραμα του ήλιου στην παραλία στο Κούριο, από την απέναντι πλευρά του νησιού, όπου μας παρέλαβαν οι βρετανοί στρατιώτες των βάσεων. Μετά μεταβήκαμε στη Λεμεσό όπου ζήσαμε τα πρώτα δύσκολα χρόνια της προσφυγιάς. Εκεί ζήσαμε τέσσερα χρόνια με τους γονείς μου και τα άλλα δύο αδέλφια μου. Πηγαίναμε σχολείο το απόγευμα στο Λανίτειο Γυμνάσιο και τα καλοκαίρια εργαζόμουν με τον πατέρα μου και κάποιους χωριανούς στον Παρασκευαΐδη. Οι αποθήκες ήταν εκεί που κτίστηκε τώρα η Μαρίνα Λεμεσού. Μετά μας έδωσαν σπίτι στον συνοικισμό στον Στρόβολο και μεταφερθήκαμε στη Λευκωσία όπου τελείωσα το Γυμνάσιο, εκεί που το άρχισα πριν την εισβολή, στο Γυμνάσιο Κύκκου δηλαδή. Ταυτόχρονα, πήγαινα μαθήματα ιταλικής γλώσσας στην Τέρρα Σάντα, στον Πατέρα Γιαννάκη Ορφανού και πέρασα έτσι τις εισαγωγικές εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο του Τορίνο της Ιταλίας.
- Πως είναι η ζωή ενός Κύπριου στην Ιταλία σήμερα και ποιες οι δικές σας ασχολίες εκεί;
Δύσκολη η ζωή στις μεγαλουπόλεις, φρενήρης. Τρέχεις συνέχεια να προλάβεις. Επικρατεί μια διαμάχη ποιος θα επικρατήσει, ποιος είναι ο ισχυρότερος, υπάρχει μια συνεχής αντιπαλότητα που παράγει κάτι το καλύτερο στην καθημερινότητα σε όλους τους κλάδους, αλλά και που συνάμα βάζει στο περιθώριο τους πιο αδύνατους γενικότερα. Έτσι, μέσα σε αυτές τις συνθήκες ζωής ζει και επιβιώνει και ένας Κύπριος Μαρωνίτης, ξενιτεμένος στον βορρά της Ιταλίας. Σπούδασα ιατρική και χειρουργική μέσα σε αφάνταστα δύσκολες οικονομικές στερήσεις αφού δεν αρκούσαν τα λεφτά που με κόπους μας έστελναν οι γονείς μας για να αγοράσουμε τα βιβλία. Έτσι, διαβάζαμε στις βιβλιοθήκες ή πάνω σε σημειώσεις που παίρναμε παρακολουθώντας τα μαθήματα. Συνέχισα τις σπουδές μου και στις Επιστήμες της Διαγωγής, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας και είμαι Ειδικός Εκπαιδευτής και Θεραπευτής. Οι σπουδές μου διήρκησαν παρά πολλά χρόνια και έτσι εργαζόμουν ταυτόχρονα. Σε ηλικία είκοσι έξι ετών παντρεύτηκα και αποκτήσαμε μαζί με την ιταλίδα σύζυγο μου δύο παιδιά, τον Αλεσσάντρο και την Ελεονώρα, οι οποίοι μεγαλώνοντας ακολούθησαν τις σπουδές των γονιών τους.
Κατάφερα, χάρη στις σπουδές και την επιμονή μου, να κάνω τη δική μου επαγγελματική καριέρα ως Διευθυντής κρατικών κλινικών και κέντρων υγείας. Είμαι ιδρυτής και διευθύνω από το 2002 το δικό μου ημικρατικό κέντρο για τους πάσχοντες από τις εξαρτημένες ουσίες. Ασχολήθηκα με διάφορα προγράμματα θεραπείας, αποκατάστασης, διευκόλυνσης εισαγωγής στην κοινωνική και εργασιακή ζωή, των ασθενών από ναρκωτικά, αλκοόλη και τζόγο. Κατάφερα να πάρω χρηματοδοτήσεις από το κράτος και την ΕΕ για ειδικά προγράμματα βοήθειας που ανέπτυξα για φυλακισμένους και για ασθενείς διαφόρων παθήσεων όπως αναπηρίας, Συνδρόμου Down, Aids, παθήσεων από πολλαπλές διαγνώσεις. Δημιούργησα ημερήσια κέντρα βοήθειας για τους πλέον κοινωνικά και οικονομικά στερημένους συνανθρώπους μας. Είμαι ιδρυτής και πρόεδρος μιας μη κερδοσκοπικής εταιρίας που βοηθά καθημερινά εκατοντάδες φτωχές οικογένειες διανέμοντας τρόφιμα, ρούχα, προσφέροντας θεραπευτική, παιδαγωγική και ψυχολογική βοήθεια σε συνεργασία με άλλες κρατικές και ιδιωτικές εταιρίες στον βορρά της Ιταλίας. Διευθύνω εθελοντικά τα τελευταία χρόνια και ένα κέντρο παραμονής και απασχόλησης για μετανάστες, σε συνεργασία με τον Ερυθρό Σταυρό.
Αφιέρωσα και αφιερώνω τη ζωή μου για τον συνάνθρωπό μας, συμπαραστάτης του σε κάθε του ανάγκη. Αυτός είναι ο σκοπός και ρόλος της ύπαρξής μου. Είμαι Μέλος και Σύμβουλος στην Επιτροπή των Διευθυνόντων για τα προγράμματα θεραπείας για τις πολιτικές και τη διανομή των κρατικών πόρων στο Τμήμα Καταπολέμησης των Ναρκωτικών στην επαρχία Πιεμόντε, που αποτελείται από εκατομμύρια πολίτες. Εν τέλει, έχω και τη δική μου εταιρία, τη Michael Costruzioni & S., όπου ασχολούμαι με το κτίσιμο και την πώληση κτιρίων δικού μου σχεδιασμού και κατασκευής. Αυτές είναι οι κύριες ασχολίες μου.
- Παρά τη ξενιτιά και την απόσταση από την Κύπρο, δεν παύετε να ασχολείστε με τα κοινά των Μαρωνιτών. Τι σας ωθεί στο να παραμένετε «κοντά» στην κοινότητα, παρά την απόσταση; Πόσο εύκολο είναι να κρατάτε τα παιδιά σας κοντά στην κοινότητα;
Για μένα προσωπικά η κοινότητα, τα χωριά μας και τα μέλη της κοινότητας έχουν μεγάλη αξία και προτεραιότητα. Δεν μπορείς σαν άνθρωπος και σαν επαγγελματίας να βοηθάς τους ξένους και να αφήνεις τους δικούς σου να αδυνατούν και να υποφέρουν, να βλέπεις ότι μπορείς να βοηθήσεις τις οικογένειες με τα μικρά παιδάκια, τους χωριανούς σου και να μην το κάνεις. Είναι κάτι το αδιανόητο, απάνθρωπο και αμαρτωλό, γι’ αυτό και εγώ θέλω να είμαι ενεργό μέλος και πρωταγωνιστής στα περί της κοινότητας, ούτως ώστε να κτίσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τις νέες γενιές. Θέλω να βάλω στην υπηρεσία της κοινότητας τις γνώσεις μου, τις εμπειρίες μου και τις σπουδές μου, για να βοηθήσω όσο περισσότερο μπορώ. Αγαπώ την κοινότητα μου και τα μέλη της και επιθυμώ να βοηθήσω στην καλυτέρευση της καθημερινότητας και του βίου των μελών της. Το ίδιο αίσθημα και τον ίδιο ενθουσιασμό έχω μεταφέρει και στα παιδιά μου.
- Με ποιους τρόπους πιστεύετε ότι μπορούν οι ξενιτεμένοι μας να βοηθήσουν στον αγώνα μας για επιστροφή και διατήρηση της ταυτότητάς μας;
Οι ξενιτεμένοι μας μπορούν να βοηθήσουν με πολλούς τρόπους, φέρνοντας πρώτα από όλα τις εμπειρίες τους και τις συμβουλές τους, γιατί η ξενιτιά τούς έχει δυναμώσει, τούς έχει ενισχύσει με εμπειρίες που είναι χρήσιμες σε έναν μικρό κόσμο σαν τον δικό μας. Έχουν διορατικότητα και βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά και είναι συναισθηματικά μακριά από προσωπικά συμφέροντα που συγκρούονται με το κοινό καλό. Στους ξενιτεμένους μας πρέπει να δοθεί χρόνος και ακρόαση για το πώς σκέφτονται, για το καλό της κοινότητας μας και της προσπάθειας για επιστροφή στα χωριά μας.
- Αντιλαμβανόμαστε ότι επισκέπτεστε το χωριό σας όποτε βρίσκεστε στην Κύπρο. Μιλήστε μας λίγο για την εμπειρία σας όποτε βρίσκεστε στο χωριό σας σήμερα.
Ποτέ δεν ήρθα στην Κύπρο και να μην πάω στα χωριά μας. Είναι κάτι το ιερό για μένα που μου δίνει την αίσθηση του πού ανήκω. Είναι κάτι που με αναζωογονεί, που μου δίνει δύναμη για να συνεχίσω τον αγώνα για την επιστροφή στους τόπους μας. Αν και έζησα σε τόπους αφάνταστα όμορφους, κανένας δεν συγκρίνεται με την ομορφιά των τόπων μας για μένα. Το ίδιο κατάφερα να κάνω να αισθάνονται και τα παιδιά μου.
- Πως αξιολογείτε την ιστορική επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου στην Κύπρο και ποια η σημασία της για τον τόπο μας και ειδικότερα για την κοινότητά μας;
Σημαντικότατη η επίσκεψη του Αγίου Πατέρα στην Κύπρο, μια επίσκεψη που έδωσε μια μεγάλη ευκαιρία στον πλανήτη να γνωρίσει την πατρίδα μας. Σημαντικότατο επίσης το μήνυμα του Ποντίφικα που βάζει στη σωστή βάση την ύπαρξη του ανθρώπου με το σύμπαν και που καθορίζει τον σωστό τρόπο αντιμετώπισης των συγχρόνων προβληματισμών της ανθρωπότητας. Ελπίζω, σε ό,τι αφορά την κοινότητα και την επιστροφή στα χωριά μας, ο ερχομός του Πάπα να φέρει κάποιο καλό αποτέλεσμα.
- Όπως ξέρετε πολλές προσπάθειες γίνονται από την ηγεσία της κοινότητας για την επιστροφή στα χωριά μας και ειδικότερα στον Ασώματο και την Αγία Μαρίνα. Πιστεύετε ότι αυτές μπορεί να έχουν αποτέλεσμα;
Συγχαίρω τον Εκπρόσωπο μας Γιαννάκη Μούσα για τις προσπάθειες που καταβάλλει μαζί με τον νέο Αρχιεπίσκοπο μας Σελίμ Σφέηρ και τον αγώνα τους για επιστροφή. Επέλεξα να είμαι σε συνεχή διάλογο μαζί τους γιατί έτσι μόνο μπορούμε να βρούμε τους τρόπους δράσης για το καλό της κοινότητας. Όσο υπάρχει ζωή υπάρχει και η ελπίδα της επιστροφής στα χωριά μας. Κάτι που όλοι, μαζί με τις Αρχές μας, ενωμένοι πρέπει να επιδιώξουμε.
- Εάν σας δινόταν η ευκαιρία να επιστρέψετε στον Ασώματο, υπό τις παρούσες συνθήκες, θα το πράττατε; Τι θα συμβουλεύατε τους χωριανούς σας σε μια τέτοια εξέλιξη;
Θα ήμουν ο πρώτος που θα έπαιρνε το αεροπλάνο και θα ερχόταν να ζήσει στον Ασώματο την επομένη. Μακάρι να έρθει αυτή η Άγια μέρα. Θέλω να κλείσω τα μάτια μου στον τόπο μου και τίποτα δεν θα με εμποδίσει από αυτό. Βλέπω τα επόμενα μου χρόνια να τα ζω στα χωριά μας και να βοηθώ τον κόσμο μας, αυτός είναι ο τελικός και κύριος στόχος της ζωής μου.
- Θα λειτουργήσουμε ξανά ελεύθερα την εκκλησία του Αρχαγγέλου στον Ασώματο; Θα επιστρέψουμε στα χωριά μας; Τι πιστεύετε;
Σε έναν κόσμο που δυναμικά κινείται και αλλάζει τίποτα δεν είναι αδύνατο. Πρέπει όμως και εμείς να το θέλουμε και να εργαστούμε για αυτό. Είναι ποτέ δυνατόν ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, Προστάτης του Ασωμάτου, ο Αρχιστράτηγος των στρατιών των Αγγέλων, να μην μπορεί να διώξει τον κατακτητή; Ας έρθουμε πιο κοντά στην Εκκλησία μας, ας συγχωρέσουμε και ας μετανοήσουμε για τα λάθη και τα σφάλματα μας, ας συμπαρασταθούμε και ας έρθουμε πιο κοντά ο ένας στον άλλο και τότε ο Αρχάγγελος θα δει τις καθαρές καρδιές μας και θα βοηθήσει στην επιστροφή. Αυτό είναι που πιστεύω.
- Ένα τελικό μήνυμα προς τους αναγνώστες της εφημερίδας μας.
Χαιρετίζω και εύχομαι κάθε καλό στους αναγνώστες σας και σε όλα τα μέλη της κοινότητας και ευτυχισμένο το νέο έτος. Ενωμένοι και μονιασμένοι μπορούμε να κάνουμε πολλά για την κοινότητα και τα χωριά μας και αυτός ο στόχος μας πρέπει να υπερισχύει των πάντων για το κοινό καλό και για το μέλλον της κοινότητας και της προσπάθειας για επιστροφή στα χωριά μας. Συμφωνώ ότι υπάρχει μια τάση που μας οδηγεί ως κοινότητα στον αφανισμό μέσα σε λίγες δεκαετίες, αν εμείς αφήσουμε τη ροή των πραγμάτων να εξελίσσονται χωρίς έλεγχο, χωρίς οργάνωση, χωρίς μακροχρόνιους στόχους. Ενωμένοι και καλά οργανωμένοι με τις Αρχές μας, όμως, μπορούμε να δούμε καλύτερες μέρες και να αναπτύσσεται θετικά η κοινότητα μας. Εδώ πρέπει το συντομότερο να συντονιστούν οι προσπάθειες μας, έχουμε ανάγκη από διάφορες υποδομές όπως για παράδειγμα υγείας, εργασίας και παρακολούθησης με παροχή βοήθειας στους νέους μας και στους επανεγκατασταθέντες στα χωριά μας για να επιβιώσουν. Όπως λέει η παροιμία, «ο άνθρωπος δεν ζει μόνο με το ψωμί», γι’ αυτο πρέπει να ετοιμάσουμε το έδαφος για το μέλλον, για τους νέους μας που πρέπει να βρουν στήριγμα και θάρρος να συνεχίσουν τις παραδόσεις μας και τους αγώνες μας.
