Δρ. Αβραάμ Ηλία
«Για μένα η Ιατρική δεν είναι επάγγελμα αλλά ένας διαρκής αγώνας για προσφορά προς το πάσχον παιδί και τον συνάνθρωπο»
«Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ηθική ικανοποίηση από το να σου πει κάποιος ότι του έσωσες τη ζωή και αυτό από μόνο του σβήνει όλες τις θυσίες που έχεις κάνει στη ζωή σου»
«Το μόνο όπλο που έχουμε στα χέρια μας τη δεδομένη στιγμή είναι ο μαζικός εμβολιασμός για να εξαλείψουμε τον ιό από την κοινότητα και παράλληλα με τον τρόπο αυτό να μηδενίσουμε την πιθανότητα εξαλλαγής του»
«Μία από τις μεγαλύτερες δυστυχίες είναι, να μην μπορείς να επισκεφτείς ελεύθερα τον τόπο που γεννήθηκες, τον τόπο που μεγάλωσες, τον τόπο που έμαθες τα πρώτα σου γράμματα»
«Πιστεύω ότι έχουμε καθήκον και υποχρέωση να διατηρήσουμε με κάθε τρόπο, με κάθε θυσία, άσβεστη τη φλόγα της επιστροφής στις πατρογονικές μας εστίες»
Η εφημερίδα “Ο Τύπος των Μαρωνιτών” φιλοξένησε στο τελευταίο τεύχος της μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τον Παιδίατρο-Παιδονεφρολόγο και Διευθυντή της Παιδιατρικής Κλινικής Μακάρειου Νοσοκομείου, Δρ. Αβραάμ Ηλία, ο οποίος κατάγεται από την Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας και τον Ασώματο Κερύνειας. Ο γιατρός εξηγεί αρχικά πως επέλεξε να ακολουθήσει την επιστήμη της ιατρικής, σημειώνοντας πως η μεγάλη του αγάπη για τα παιδιά ήταν ο λόγος για να ειδικευτεί αργότερα στην παιδιατρική. Μιλά για την πολυετή του υπηρεσία στο Μακάρειο Νοσοκομείο, για το πως ξεκίνησε και για το πως κατέληξε να υπηρετεί ως Διευθυντής της Παιδιατρικής Κλινικής. Κάνει λόγο για τη δύσκολη περίοδο που βίωσε η κλινική από τον Μάρτιο του 2020, έχοντας επιλεγεί ως κλινική αναφοράς για τη νοσηλεία παιδιών με κορωνοϊό και εξηγεί τους λόγους που ανέκαθεν τόνιζε στα ΜΜΕ την ανάγκη τα παιδιά να επιστρέψουν στα θρανία. Δηλώνει την ίδια ώρα αισιόδοξος για την απαλλαγή μας από τον κορωνοϊό, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μαζικό εμβολιασμό. Τέλος, ο Δρ. Ηλία θυμάται το χωριό του, την Αγία Μαρίνα, τα τραγικά γεγονότα του 1974, καθώς και την εμπειρία κατά την πρώτη του επίσκεψη στο χωριό το 2010.
- Γιατρέ, μιλήστε μας αρχικά για το πως λάβατε την απόφαση να ακολουθήσετε τον τομέα της ιατρικής και πως έγινε αυτό πραγματικότητα, έχοντας κατά νου και τις δυσκολίες της τότε εποχής.
Από πολύ μικρός είχα ένα ιδιαίτερο θαυμασμό για τους γιατρούς και την Ιατρική γενικά γιατί ασχολείται με το υπέρτατο αγαθό του ανθρώπου που είναι η υγεία του. Ήδη από το Δημοτικό είχα αποφασίσει ότι το επάγγελμα που άρμοζε καλύτερα στο χαρακτήρα μου ήταν αυτό της Ιατρικής και συνεπώς από πολύ μικρός έβαλα σκοπό να πετύχω τον πολύ δύσκολο αυτό στόχο. Η επίτευξη του στόχου αυτού την τότε εποχή φάνταζε ακατόρθωτη γιατί είχα την ατυχία να ζήσω ως έφηβος τις αλλόκοτες συνθήκες που δημιούργησε η εισβολή και ο εκτοπισμός μας από το αγαπημένο μας χωριό. Είχα την ατυχία να γνωρίσω μια άγνωστη για μένα έως τότε λέξη, αυτή του πρόσφυγα, η οποία έμελλε να στιγματίσει τη ζωή μας. Κατάφερα μετά από πολύ κόπο και αμέτρητες ώρες μελέτης να εξασφαλίσω μία από τις λιγοστές τότε διαθέσιμες θέσεις Ιατρικής στην Ελλάδα, ανοίγοντας με τον τρόπο αυτό διάπλατα το δρόμο για επίτευξη του παιδικού μου ονείρου. Όσες όμως προσωπικές προσπάθειες και εάν είχα καταβάλει θα ήταν αδύνατη η επίτευξη του στόχου μου αλλά και η διαμόρφωση από πολύ μικρή ηλικία του χαρακτήρα μου εάν δεν είχα την αμέριστη συμπαράσταση των γονέων μου, οι οποίοι με αυταπάρνηση και συγκινητική προσπάθεια ενθάρρυναν κάθε μου προσπάθεια. Είχα την ευλογία να έχω ένα χαρισματικό, ένα πρωτοπόρο πατέρα, τον Ανδρέα Ηλία Μουτήρη, με καταγωγή από την Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας, ο οποίος ήταν λάτρης της μόρφωσης των παιδιών του καθότι και ο ίδιος μορφωμένος για τα μεγέθη της τότε εποχής αφού ήταν απόφοιτος του Κολλεγίου Terra Santa και ασχολείτο με τη λογιστική σε μεγάλο εμπορικό οίκο στη Λευκωσία. Στάθηκε δίπλα μου αλλά και δίπλα στα αδέλφια μου με κάθε τρόπο και παρόλες τις δυσκολίες της εποχής, προτιμούσε να στερήσει τον εαυτό του παρά να μας στερήσει από κάποιο φροντιστήριο ή οποιανδήποτε εκπαιδευτική μας ανάγκη. Παράλληλα, έχω την τύχη να έχω μια εξαιρετική μητέρα, την Πωλίνα Χατζηιωσήφ με καταγωγή από τον Ασώματο Κερύνειας η οποία είχε τη σοβαρή ευθύνη της ανατροφής μας και τη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας με προσήλωση στο σεβασμό, την αλληλεγγύη και την αγάπη στο συνάνθρωπο μας αλλά και την ασταμάτητη εργατικότητά μας. Πιστεύω, εκ του αποτελέσματος ότι έχουν πετύχει στο έπακρο το στόχο τους αφού τόσο η μεγαλύτερη μου αδελφή Ελενίτσα Χατζηχάννα η οποία διετέλεσε Διευθύντρια Εκπαιδευτικός όσο και ο μικρότερος μου αδελφός Ελλίκος Ηλία, ο οποίος τη δεδομένη στιγμή είναι Αναπληρωτής Διευθυντής του Κτηματολογίου, είναι εξέχοντα πρόσωπα της Κυπριακής Κοινωνίας, με πολύ σοβαρά ακαδημαϊκά προσόντα αλλά και προσφορά.
- Η παιδιατρική πως προέκυψε;
Η δεδομένη μου αγάπη προς την Ιατρική αλλά και η δίψα μου για μάθηση συντέλεσαν να περάσουν γρήγορα τα φοιτητικά μου χρόνια και το 1985 αποφοίτησα από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, γεμάτος όνειρα, φιλοδοξίες και δίψα για προσφορά. Το μεγάλο δίλημμα και απόφαση που έπρεπε να πάρω ήταν η επιλογή της ειδικότητας μου αφού είχα αρκετές στο μυαλό και η απόφαση επιλογής ήταν βασανιστική. Η μεγάλη μου αγάπη προς τα παιδιά τα οποία τα θεωρώ το μέλλον ενός τόπου, με ώθησε να επιλέξω τελικά την Παιδιατρική. Έτσι ξεκίνησα την ειδικότητα μου στην Παιδιατρική, στην Β’ Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, ένα πραγματικό φυτώριο άριστων Παιδιάτρων. Μετά από πενταετή εκπαίδευση μου, συμπλήρωσα την ειδικότητα μου και απέκτησα τον τίτλο της Παιδιατρικής μετά από επιτυχείς εξετάσεις. Παράλληλα, εκπόνησα για 4 χρόνια τη Διδακτορική μου Διατριβή και το Μάϊο του 1992, αναγορεύθηκα σε αριστούχο Διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
- Από το 2017, εάν δεν κάνουμε λάθος, ηγείστε της Παιδιατρικής Κλινικής του Μακάρειου Νοσοκομείου, εντούτοις υπηρετείτε εκεί για πολλά χρόνια τώρα.
Παρόλο που η καριέρα μου στο εξωτερικό ήταν εξασφαλισμένη, εντούτοις σεβόμενος την επιθυμία των γονέων μου για επαναπατρισμό μου, το 1992 επέστρεψα στην Κύπρο, οπλισμένος με υψηλού επιπέδου γνώσεις και εμπειρίες αλλά και αστείρευτη όρεξη για προσφορά προς το πάσχων παιδί, αφού εξασφάλισα μόνιμη θέση Παιδιατρικής στο Νοσοκομείο Λάρνακας. Στη συνέχεια, το 1996 μετατέθηκα στην Παιδιατρική Κλινική του Μακάρειου Νοσοκομείου όπου παραμένω έως σήμερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2008 εξασφάλισα διετή υποτροφία από την Κυπριακή Δημοκρατία για μετεκπαίδευση μου στο εξωτερικό στην Παιδονεφρολογία. Με την επιστροφή μου ίδρυσα και διευθύνω τη μοναδική Παιδονεφρολογική Κλινική σε ολόκληρη την Κύπρο. Το 2007 προάχθηκα στη θέση του Βοηθού Διευθυντή Παιδιατρικής και από το 2017, στη θέση του Διευθυντή της Παιδιατρικής Κλινικής. Επιπλέον, συμμετέχω ενεργά στην εκπαίδευση των ειδικευομένων αλλά και των φοιτητών Ιατρικής στο μάθημα της Παιδιατρικής. Είμαι Κλινικός Καθηγητής Παιδιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου και παράλληλα Ειδικός Επιστήμονας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου. Η Παιδιατρική Κλινική του Μακάρειου Νοσοκομείου θεωρείται η μεγαλύτερη Κλινική του τόπου, αφού σε αυτήν εργάζονται πέραν των 50 ειδικών και ειδικευόμενων γιατρών. Παράλληλα, αποτελεί τη μοναδική τριτοβάθμια Παιδιατρική Κλινική του τόπου, αφού εδώ παραπέμπονται από όλη την Κύπρο, όλα τα πολύπλοκα και σύνθετα περιστατικά. Συνεπώς, η διεύθυνση τέτοιου μεγέθους Κλινικής, απαιτεί τη σπατάλη αμέτρητων ωρών, σε βαθμό που το Μακάρειο Νοσοκομείο να αποτελεί εδώ και χρόνια το πρώτο μου σπίτι. Αναπόφευκτα, αυτό στερεί την παρουσία μου από την οικογένεια μου για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ευτυχώς όμως, έχω την τύχη να έχω δίπλα μου μια εκπληκτική σύζυγο και χαρισματική εκπαιδευτικό η οποία κατανοεί πλήρως τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του επαγγέλματος μου και με αντικαθιστά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αναπληρώνοντας όσο το δυνατό καλύτερα τη φυσική μου απουσία από τα παιδιά μου.
- Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι η πιο δύσκολη περίοδος που βιώσατε εκεί είναι αυτή με την πανδημία; Πως διαχειριστήκατε τη δύσκολη αυτή κατάσταση από τον Μάρτιο του 2020;
Τα χρόνια που πέρασαν, μας σημάδεψαν αρκετές δύσκολες στιγμές. Οι πιο δύσκολες στιγμές που μπορεί να βιώσει ένας Παιδίατρος, είναι να φεύγει μέσα από τα χέρια του μια αθώα ψυχούλα, χωρίς να μπορεί να προσφέρει τίποτα. Είναι αυτές οι στιγμές που κλονίζουν πραγματικά τη θρησκευτική σου πίστη και διερωτάσαι γιατί ο Θεός να καταδικάζει τόσο άδικα αθώες ψυχές. Ευτυχώς οι στιγμές αυτές είναι λίγες αλλά η απώλεια ενός παιδιού αναστατώνει αναπόφευκτα την ψυχική μας γαλήνη και ηρεμία και απαιτείται αρκετός χρόνος για αποκατάσταση τους. Μία ιδιαίτερα δύσκολή περίοδος για την Παιδιατρική Κλινική είναι η περίοδος της Πανδημίας που βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη αφού η Παιδιατρική Κλινική του Μακάρειου Νοσοκομείου έχει επιλεγεί ως η Κλινική αναφοράς για νοσηλεία παιδιών με Κορωνοϊό. Ιδιαίτερα την αρχική περίοδο, όταν δεν γνωρίζαμε πόσο επικίνδυνος είναι ο ιός στον παιδικό πληθυσμό, υπήρχε ένας διαρκής φόβος να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε στο καθήκον που μας έχει ορίσει η Πολιτεία.
- Ήσασταν από τους λίγους γιατρούς που τόνιζαν στα ΜΜΕ την ανάγκη να επιστρέψουν τα παιδιά στα θρανία, ενώ τα σχολεία ήταν κλειστά και άπαντες φοβόντουσαν τις επιπτώσεις της πανδημίας στην υγεία τους. Που στηρίζατε την άποψη σας αυτή;
Με την πάροδο του χρόνου διαφάνηκε ότι ο ιός αυτός δεν είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος στον παιδικό πληθυσμό και η κατάσταση είναι απόλυτα διαχειρίσιμη. Τα απανωτά lock down όμως που αναγκάστηκε να λάβει η πολιτεία και το παρατεταμένο κλείσιμο των σχολείων, είχαν δυσμενείς ψυχοσωματικές και εκπαιδευτικές επιδράσεις στα παιδιά. Είναι για το λόγο αυτό που ζητούσαμε επίμονα το άνοιγμα των σχολείων και την επάνοδο των μαθητών στην εκπαιδευτική τους κανονικότητα. Είχαμε όμως συνάμα την τύχη και ευλογία να κυκλοφορήσουν σχετικά γρήγορα, ασφαλή και εξόχως αποτελεσματικά εμβόλια για την αναχαίτηση της πανδημίας. Είναι για το λόγο αυτό που είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος ότι με το μαζικό μας εμβολιασμό θα μπορέσουμε να ανυψώσουμε ένα ψηλό τοίχο προστασίας έναντι του επικίνδυνου αυτού ιού.
- Γιατρέ, θα απαλλαγούμε ποτέ από αυτόν τον ιό; Θα βγάλουμε τη μάσκα; Θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα; Είναι το εμβόλιο το μέσο για να απαλλαγούμε;
Δεν μπορώ να αναλογιστώ σε τι σημείο θα βρισκόμαστε σήμερα, ιδιαίτερα οι υπερήλικες και οι ευπαθείς ομάδες, εάν δεν υπήρχαν τα εμβόλια. Είμαι βέβαιος ότι η πανδημία θα έπαιρνε ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Το μόνο όπλο λοιπόν που έχουμε στα χέρια μας τη δεδομένη στιγμή είναι ο μαζικός μας εμβολιασμός για να εξαλείψουμε τον ιό από την κοινότητα και παράλληλα με τον τρόπο αυτό να μηδενίσουμε την πιθανότητα εξαλλαγής του. Πιστεύω, επομένως, εάν ο ιός δεν εξαλλαχθεί σύντομα, γινόμενος πιο ανθεκτικός στα εμβόλια και πιο επικίνδυνος στον άνθρωπο, θα είναι θέμα χρόνου να απαλλαχθούμε από τη μάσκα και τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και επιστροφής μας στην κανονικότητα.
- Παρά τις μεγάλες σας ευθύνες ως Διευθυντής, δεν χάσατε ποτέ την εξαίρετη επαφή και προσέγγιση σας με τα παιδιά και τους ασθενείς σας, ως παιδίατρος. Πως το πετυχαίνετε αυτό;
Πολλές φορές αναρωτιέμαι εάν άξιζε τόσος κόπος, τόση θυσία και τόση σπατάλη αμέτρητων ωρών από τη ζωή μου για διάβασμα. Εάν όμως ξεκινούσα και πάλι τη ζωή μου από την αρχή, είμαι απόλυτα βέβαιος ότι πάλι τον ίδιο δρόμο θα ακολουθούσα. Για μένα η Ιατρική δεν είναι ένα επάγγελμα αλλά είναι το μεράκι μου, το χόμπι μου και ο διαρκής μου αγώνας για προσφορά προς το πάσχον παιδί αλλά και προς το συνάνθρωπο μου. Δεν υπάρχει καλύτερη ανταμοιβή από την αναγνώριση και την εκτίμηση του κόσμου για την προσφορά σου. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ηθική ικανοποίηση από το να σου πει κάποιος ότι του έσωσες τη ζωή. Αυτό από μόνο του σβήνει όλες τις θυσίες που έχεις κάνει στη ζωή σου.
- Περνώντας στα της Μαρωνιτικής Κοινότητας, κατάγεστε από την Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας. Έχετε αναμνήσεις από την παιδική σας ηλικία στο χωριό; Ήσασταν εκεί στη διάρκεια των τραγικών γεγονότων του 1974; Μιλήστε μας λίγο για τις αναμνήσεις σας.
Έχω γεννηθεί και μεγαλώσει στην Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας όπου και αποφοίτησα από το Δημοτικό της Σχολείο. Θυμάμαι με νοσταλγία τα παιδικά μου χρόνια όπου τα χαρακτήριζε η ανεμελιά, αλλά και η απλόχερη σπατάλη χρόνου στη φύση, στους αγρούς και στους κάμπους. Θυμάμαι χαρακτηριστικά την οσμή του θυμαριού και των αγριολούλουδων της Αγίας Μαρίνας αλλά και της άγριας φυσικής της ομορφιάς η οποία είναι ακόμη αποτυπωμένη σαν πίνακας στο μυαλό μου. Θυμάμαι με νοσταλγία τις γραφικές, αγνές και θαρραλέες φιγούρες των χωριανών μου οι οποίοι είτε ήταν βοσκοί ή αγρότες ή φορτηγατζήδες ή ορισμένοι γραμματισμένοι, τους χαρακτήριζε ένα κοινό χαρακτηριστικό: ο σεβασμός, η αλληλοβοήθεια και η αλληλεγγύη προς το χωριανό τους. Θυμάμαι επίσης τον απαραίτητο τακτικό μας εκκλησιασμό αλλά και την ομοιογένεια μας ως οικογένεια. Όλα αυτά λοιπόν, με όπλισαν με τα καλύτερα εφόδια για να μπορέσω να ανταπεξέλθω στις μελλοντικές δυσκολίες της ζωής. Με δίδαξαν να παραμένω πάντα όρθιος ακόμα και στις πιο ισχυρές φουρτούνες της ζωής και να μη το βάζω ποτέ κάτω, να μη λυγίζω ποτέ. Είναι ακόμα αποτυπωμένη στο μυαλό μου η εικόνα όταν μας τηλεφώνησε από τη Λευκωσία ο πατέρας μου στη μοναδική τηλεφωνική συσκευή του χωριού, στο μοναδικό τηλεφωνικό θάλαμο στα καφενεία του χωριού για να μου ανακοινώσει με περηφάνεια ότι πέτυχα στις εισαγωγικές εξετάσεις για εγγραφή μου στο Παγκύπριο Γυμνάσιο. Θυμάμαι ακόμα με ιδιαίτερη νοσταλγία το πρώτο μου ρολόι που μου χάρισε με την ευκαιρία αυτή η μητέρα μου. Όσα πολύτιμα δώρα και εάν έχω πάρει έως τώρα στη ζωή μου, αυτό για μένα είναι το πολυτιμότερο, γιατί ακριβώς αποκτήθηκε με πολλή στέρηση αλλά και μου παραδόθηκε με υπέρτατη αγάπη. Πολλές φορές βλέποντας τα δικά μου παιδιά αλλά και τη νέα γενιά να βιώνει ένα διαφορετικό τρόπο ζωής, σπαταλώντας ατέλειωτες ώρες στον καναπέ και στα τελευταίας τεχνολογίας κινητά, αναλογίζομαι ποιοι είναι πιο τυχεροί. Η γενιά μας η οποία έζησε μεν στη στέρηση και στη φτώχεια αλλά απόλαυσε την απλότητα της φύσης και πάλεψε σκληρά για να επιβιώσει και να χαρεί κάθε της κατάκτηση ή η νέα γενιά η οποία βρήκε το τραπέζι στρωμένο αλλά βαριέται και θέλει να την παρακαλέσεις για να φάει; Πιστεύω για εμάς τους παλαιότερους η απάντηση φαντάζει εύκολη και αυτονόητη.
Την ανεμελιά των καλοκαιρινών μας διακοπών το 1974, τη διατάραξε η βάρβαρη τουρκική εισβολή τον Ιούλιο του 1974. Ήμουν τότε στην ηλικία των 14 χρονών και έζησα από πρώτο χέρι όλα τα γεγονότα του πραξικοπήματος και της μετέπειτα Τουρκικής εισβολής. Λόγω της ιδιαίτερης θέσης του χωριού το οποίο εδράζεται σε υψόμετρο, μας πρόσφερε μία αμφιθεατρική οπτική γωνία για συνεχή και απρόσκοπτη παρακολούθηση των τραγικών γεγονότων του 1974. Θυμάμαι πολύ καλά την αγωνία μας για την έκβαση αυτού του άνισου πολέμου. Το αποκορύφωμα αυτών των γεγονότων ήταν ο ανελέητος βομβαρδισμός του χωριού από τα Τουρκικά μαχητικά το πρωί της 14ης Αυγούστου 1974 και ο άμεσος εξαναγκασμός μας για μαζική εκκένωσή του την ίδια ημέρα χωρίς να πάρει κανένας οτιδήποτε παρά μοναδικό μας μέλημα ήταν να γλυτώσουμε την ίδια μας τη ζωή. Ως από θαύμα, παρά τον παρατεταμένο αεροπορικό μας βομβαρδισμό, κανένας χωριανός δεν έχασε τη ζωή του. Η ημέρα αυτή, ήταν και η αρχή του τέλους για την Αγία Μαρίνα μας. Κανείς από μας δεν πίστευε ότι δεν θα γυρνούσαμε ξανά πίσω στο αγαπημένο μας χωριό.
- Επισκεφτήκατε το χωριό σας μετά το 1974, όταν επετράπη το προσκύνημα το 2010 και έπειτα; Εάν ναι, πως ήταν αυτή η εμπειρία;
Η δίψα για επιστροφή στο χωριό, δεν έσβησε ποτέ. Λόγω της ιδιαιτερότητας της περιοχής η οποία ως γνωστό είχε μετατραπεί σε στρατιωτική ζώνη δεν μπόρεσε κανείς να επισκεφτεί το χωριό, παρά μόνο το 2010, όταν μετά από επίπονες προσπάθειες, είχε επιτραπεί μετά από ειδική άδεια ο εκκλησιασμός ανήμερα της γιορτής της Αγίας Μαρίνας. Θυμάμαι, όπως και οι πλειοψηφία των χωριανών, μετά από 36 ολόκληρα χρόνια να πατάμε και πάλι τα πόδια μας στην ιερή γη που μας γέννησε, στη γη των προγόνων μας έστω και ως επισκέπτες. Τα αισθήματα ήταν ανάμεικτα γιατί η πρόσβαση επιτρεπόταν μόνο στην εκκλησία, χωρίς να μας επιτραπεί να επισκεφτούμε λίγα μέτρα πιο πέρα το σπίτι που γεννηθήκαμε. Η θλίψη ήταν απέραντη γιατί το τοπίο έχει αλλοιωθεί και ερημωθεί με την πάροδο του χρόνου σε βαθμό που κατέστη αγνώριστο. Από τότε επισκέφτηκα ακόμη μία φορά το χωριό για εκκλησιασμό, πάλι ανήμερα της γιορτής της Αγίας Μαρίνας αλλά και μια φορά τον κατεχόμενο Κορμακίτη για να ξαναφέρω στη μνήμη μου τη χωροταξία του και τις ατέλειωτες φυσικές ομορφιές του. Έκτοτε δεν έχω επισκεφτεί την κατεχόμενη Κύπρο γιατί ακριβώς δεν θέλω να πηγαίνω τουρίστας στον ίδιο μου τον τόπο. Πιστεύω ότι μία από τις μεγαλύτερες δυστυχίες της ζωής είναι η βίαιη αποκοπή σου από τα παιδικά σου χρόνια και από τις παιδικές σου αναμνήσεις. Είναι, να μην μπορείς να επισκεφτείς ελεύθερα τον τόπο που γεννήθηκες, τον τόπο που μεγάλωσες, τον τόπο που έμαθες τα πρώτα σου γράμματα. Είναι, να μην έχεις κανένα ενθύμιο από την παιδική σου ηλικία, να μην έχεις καμιά φωτογραφία γιατί έμειναν όλα πίσω, λες και η ζωή σου ξεκινά μετά το 1974.
- Θα επιστρέφατε γιατρέ, για να ζήσετε μόνιμα στην Αγία Μαρίνα εάν σας δινόταν η ευκαιρία; Κάτω από ποιες συνθήκες;
Εάν υπήρχε η δυνατότητα επιστροφής στην Αγία Μαρίνα, με τα σημερινά δεδομένα θεωρώ πολύ δύσκολη τη μόνιμη εγκατάσταση μου κυρίως λόγω της φύσεως της δουλειάς μου. Όμως και τι δεν θα έδινα για να περνώ τα Σαββατοκύριακα μου στο χωριό απολαμβάνοντας την υπέροχη του φύση και τον καλόκαρδο και φιλόξενο του κόσμο.
- Ένα τελικό μήνυμα προς τους αναγνώστες της εφημερίδας μας.
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η Μαρωνιτική Κοινότητα έχει υποστεί το μεγαλύτερο πλήγμα από την Τούρκικη εισβολή πληρώνοντας με τον ολικό αφανισμό της αφού και τα 4 χωριά της είναι κατεχόμενα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Μαρωνίτες έχουν πέσει θύματα ολικής παράπλευρης απώλειας μιας διαμάχης στην οποία ήταν απλοί θεατές. Πιστεύω ότι έχουμε καθήκον και υποχρέωση να διατηρήσουμε με κάθε τρόπο, με κάθε θυσία, άσβεστη τη φλόγα της επιστροφής στις πατρογονικές μας εστίες. Πρέπει να διατηρήσουμε με κάθε τρόπο και να ενισχύσουμε περαιτέρω το μοναδικό μας πυρήνα επιστροφής που τη δεδομένη στιγμή είναι ο Κορμακίτης ο οποίος πρέπει να λειτουργήσει ως εκμαγείο και για τη θεμελίωση των προϋποθέσεων της επιστροφής μας και στα υπόλοιπα τρία χωριά της Μαρωνιτικής κοινότητας. Είναι μια υποχρέωση μας προς τους προγόνους μας αλλά και ένα καθήκον μας προς τις νέες, επερχόμενες γενιές.
